
Скопје
37ᴼ /
37ᴼ



По песните „ЕУ хипокризија“ на Блок 27 и „За што се криви реките?“ на Пукнат Систем, доаѓа новата и најгневна трака од албумот Револуционерни песни за 21. век до сега – „Ѓубрето владее!“ од бендот Отпадна Свест. Песната е директен удар во сржта на еколошката и институционалната апатија во Македонија: илјадници диви депонии, труење од Дрисла, симулирана рециклажа, отсуство на систем за компостирање, молк од државните институции и казни што ...
На денешен ден, 2 август, се навршуваат 122 години од Илинденското востание и 80 години од првото заседание на АСНОМ. Ден кој на хартија е полн со симболика и државничка тежина. Но токму затоа, токму денес, мора да се запрашаме – дали оваа симболика нè движи напред или ни служи само како историски декор? Од борба за слобода – до апатија пред неправда Во 1903 година, група селани, занаетчии, учители и сонувачи кренаа востание против најмоќната ...
На 2 август, Илинден – денот кога се потсетуваме на востанието и борбата за слобода – по скопските ѕидови се испиша уште една приказна. Но, не со пушки и знамиња, туку со спреј, бит и стих. Оваа графити приказна го следи спотот Bolji Zhivot на Dre, Пука Козметика и DJ Slave, каде што секоја сцена е сведоштво за нашите улици, нашите борби и генерациите што ги оставија трагите на бетонското платно. Пишува: Берт Стајн Илинденска прошетка: Реонски ...
На улиците, уметноста ретко стои мирно. Понекогаш е на бетонски ѕид, но понекогаш – на каросерија. Иако во графитите постои непишано правило дека врз возилата не се пишува, тие кои се прикажани тука се хаварисани возила. Графитот и возилото се среќаваат таму каде што се кршат нормите, каде што уметноста станува подвижна, а бунтовноста добива тркала. Во најновата тематска галерија на Графит.мк ви претставуваме избор на фотографии кои го ...
Нема повеќе тишина. Ви ја претставуваме втората песна од компилацискиот албум „Револуционерни песни за 21. век“ на Блок 27 – и тоа со удар: „ЕУ хипокризија“, политички рап што зборува гласно таму каде што многумина молчат. Песнава не е само музика – таа е документ! Глас против дволичноста на Европската Унија, против негирањето на македонскиот идентитет, против блокадите и неправдата. Тоа е уметнички одговор на избришаните зборови, на политичките ...
Македонската алтернативна сцена добива свеж глас – глас што не се плаши да вресне. Бендот Пукнат Систем го најавува своето постоење со дебитантска песна што не остава простор за рамнодушност: „За што се криви реките?“ е панк-трака која удира силно – во срцето, во мозокот, во совеста. Песната е дел од албумот во најава „Гласови од калта (2025)“, и зборува за сè она што сме свикнале да игнорираме: мртви реки, посечени шуми, чадливи фабрики, мали ...
Постојат моменти кога животот ни дава избор: да се предадеме или да ја пронајдеме најчудната можна форма на отпор. Јули 2007-ма беше токму таков момент – најтоплиот месец во последните сто години во Македонија, со измерени 44 степени, кога одлучив дека бебешкото креветче на мојата ќерка ќе стане моето писателско биро. Денес, осумнаесет години подоцна, размислувам за тоа како екстремните услови понекогаш ги создаваат најважните одлуки во нашиот ...
Замислете свет каде климатските промени се под контрола, благодарение на огромни, но евтини батерии спакувани во контејнери, способни да складираат огромни количества енергија – до 10 мегавати во еден контејнер! Ова не е научна фантастика, туку реалност кон која се движиме. Според експертите, овие супермоќни контејнерски батерии се клучот за свет кој целосно се потпира на обновливи извори на енергија. Оваа технологија не само што го менува ...
Со својата неконвенционална структура и беспоштедна критика на институционализираниот активизам, книгата #Антианархистички манифест на Алекс Букарски го привлече вниманието на алтернативните книжевни кругови во Македонија. Сега, ова манифестно одбивање на манифестноста, оваа хроника на идеолошка исцрпеност, ја добива и својата англиска верзија, подготвена да ги предизвика читателите и надвор од постјугословенскиот контекст. Да се дефинира ...
До нашата редакција стигна електронско писмо од жител на Македонија кој сакаше да остане анонимен и ни се претстави како „човек во чизми“. Загрижен за состојбите во државата, како и многу од нас, тој почувствува потреба да ни се обрати. Неговото писмо го пренесуваме во целост, но нема да го откриеме неговиот идентитет, поради осетливоста на неговата професија. Арно.мк, гледам дека сè уште сте во таа животна фаза во која човек искрено верува во ...
На 9 јули 2025 година, Европскиот парламент го усвои годишниот извештај за Македонија – но без да го спомне македонскиот јазик и идентитет. Под притисок на амандмани од Грција и Бугарија, парламентарното мнозинство од 461 глас го изгласа бришењето на секоја формулација што симболично ја признаваше македонската културна и јазична реалност. Овој чин не е само административен. Тој е предупредување. Читајте за тоа како Европа молчи додека ...
Третата епизода од втората сезона на „Ѕвездени патеки: следната генерација“ (Star Trek: The Next Generation), насловена „Елементарно, драг Дата“ (Elementary, Dear Data) емитувана во САД во 1988 година, а која ја имам гледано во штотуку самостојна Македонија во раните 1990-ти, останува во моето сеќавање како впечатлив приказ на интеракцијата помеѓу човечката креативност и вештачката интелигенција. Се разбира тогаш не ја гледав од денешна ...
Најновото дополнување во нашата серија јазични апликации е тука! „Брз правопис“ е интерактивна онлајн игра осмислена за сите љубопитни умови кои сакаат да го зајакнат своето познавање на македонскиот јазик – брзо, забавно и јазично точно. Што е „Брз правопис“? Во оваа игра имате кратко време да го напишете точно зададениот збор или фраза. Звучи едноставно? Не баш! Зборовите се внимателно одбрани – некои се чести, некои се креативни, а некои се ...
Денес вештачката интелигенција станува сè подостапна и подемократизирана. Меѓу големите играчи на пазарот, Google AI Studio се истакнува како моќна и (делумно) бесплатна платформа која нуди алатки за текст, говор, слики, видеа и други видови содржини. Без потреба од претплати или скриени трошоци, Google AI Studio им овозможува на креаторите, програмерите и истражувачите да ги користат најсовремените технологии на Google на едно место. Ги ...
На 22 јуни 2025 година, САД отворено го потврдија она што внимателните набљудувачи го претпоставуваа со недели: дека нападот врз Иран не бил ненадеен израелски одговор, туку дел од поширок, координиран американски план. „Го завршивме нашиот многу успешен напад врз трите нуклеарни локации во Иран, вклучувајќи ги Фордо, Натанз и Исфахан. Сите авиони сега се надвор од иранскиот воздушен простор,“ напиша Доналд Трамп на својата платформа Truth ...
Во услови на зголемена воена закана, иранските власти значително го ослабнаа пристапот до интернет во повеќе региони од земјата. Мрежниот сообраќај е намален, мобилните оператори известуваат за „технички проблеми“, а пристапот до социјалните мрежи и апликации за пораки е нестабилен или целосно оневозможен. Според независни мрежни набљудувачи, ваквата состојба е свесна одлука на властите за ограничување на дигиталниот простор во критичен момент. ...
Од сцената во Кочани, град кој во последно време претрпе многу, пристигнува звук кој е истовремено и рана и лек. Младиот бенд Корка со своето дебитантско ЕР, „Болестите на денешнината“, испорачува бучна, сирова и бескомпромисна доза на нојз рок која е болно потребна на македонската сцена. Целосно снимено и продуцирано во „направи сам“ (DIY) манир, ова издание е автентичен крик на една генерација, фатен во својата најчиста форма. Звучниот пејзаж ...
Во ерата на вертикалните екрани, виралните Reels и деца-инфлуенсери со милионски публики, брзата видео-продукција стана норма, а не исклучок. Токму тука влетуваат AI-алатките за генерирање видеа кои од ден на ден стануваат се подобри. Веќе многу тешко се разликуваат видео генерирани содржини, од постарите луѓе во секој случај, но и луѓе кои работат со овие технологии од почетокот на нивната популарност – дури и ние веќе не сме сигурни што е ...
Во маркетите низ Македонија од неодамна се појавија нов тип пластични кеси – подебели, со сјајна структура и со натпис „за повеќекратна употреба“. Често се продаваат за 5 до 8 денари, без никаква ознака дека се биоразградливи. Се среќаваат во КАМ, Стокомак, Рептил, Зур и други маркети. Единствениот аргумент зад оваа ознака е дека се „над 50 микрони“ дебелина – што според најновата измена на Правилникот за стандардите за биоразградливост, ги ...
Постојат места во градот Скопје кои носат повеќе слоеви сеќавања отколку што физичкиот простор може да поднесе. За мене, еден таков простор е оној теснец помеѓу Клубот на новинарите и Градски Ѕид, место кое денес младите го викаат „плочки“, а јас го доживувам како, „Графити Маало“. Ама не е само тоа. Врз таа слика, како некаков филтер или дух, секогаш лебди и филмската лента од „Снежана на крајот умира“, зашто токму таму се одвиваше дел од таа ...
Македонија е пред потпишување на договор за стратешко партнерство со Велика Британија вреден до 6 милијарди евра – најголемиот финансиски аранжман од ваков тип со која било европска држава досега. Станува збор за договор кој се најавува како историски и трансформативен: инвестиции во железница, здравство, образование и администрација, со цел да се подобрат инфраструктурата и квалитетот на живот. Но, во еден свет каде историјата не смее да се ...
Во потрага по урбани форми на изразување и ангажирана уметност, наидов на фасцинантни цртежи на – камиони. Но, не станува збор за класични графити или налепници. Туку за привремени, ефемерни илустрации направени директно врз прашина. Да, прашина! Името што стои зад оваа невообичаена уметничка појава е Дамир Ујкановиќ (Damir Art), илустратор кој не само што поседува класична техника, туку и голема креативна енергија која си наоѓа медиум дури и ...
Пред неколку години ги создадовме Science.mk како прв агрегатор за вести од науката и технологијата во Македонија и creative.mk, како прв агрегатор за културно-уметнички вести во Македонија. Врз основа на идејата на Бранко Прља и со одличниот и паметен дизајн на Владимир Карер, агрегаторите супер функционираа. Тие беа место каде што можевте да ги следите најновите случувања од науката, технологијата, уметноста, културата и слично. Сајтовите ...
На Саемот на книгата 2025 (штанд на Антолог), меѓу сјајните корици и новите романи, ќе ја најдете една поинаква книга, полна со шепоти од ѕидовите покрај кои секојдневно минуваме, ама ретко ги погледнуваме. „Ѕидови што зборуваат: графити приказни од скопските улици“ од Берт Стајн е документ, исповед, и урбана архива – сè во едно. Ова не е студија за уметноста. Ниту обид за официјална историја на скопските графити. Оваа книга е интимен дневник на ...
Додека талкам низ скопските улички во потрага по графити за арно.мк и групата графит.мк, едно име се издвојува со прецизност, колорит и страст – Зорк. Неговите тродимензионални букви како да скокаат од ѕидот со колорит што го привлекува погледот. По случајното откривање на неговиот профил и неочекуваната отвореност за разговор, ја откривам приказната на еден од најталентираните претставници на третата генерација скопски графити уметници – човек ...
Кога два страсни читателки, Наташа Атанасова и Марија Павлеска, ќе се здружат за да создадат простор каде книгите се слават, анализираат и дискутираат, резултатот е Читкаст – подкаст што има потенцијал да стане омилено катче за сите книгољубци. Во првата епизода на овој нов подкаст на македонски јазик, Наташа и Марија нè воведуваат во нивниот свет на литературата, споделувајќи лични приказни, омилени книги и визија за тоа што сакаат Читкаст да ...
Во Македонија не управуваме со отпадот – тој управува со нас. Ни го загадува воздухот, ја уништува почвата, се разлева низ реките и на крајот не труе нас самите. Наместо стратегија и визија, имаме практики од минатиот век. Наместо почит кон природата – имаме игнорирање на нејзините предупредувања. Но има луѓе кои размислуваат поинаку. Ивана Дракулевска од движењето „Зелен Хуман Град“ во неодамнешно видео интервју даде остар, но прецизен пресек ...
Иако не сме економски аналитичари, постојано читаме, слушаме подкасти и се едуцираме за глобалните текови и нивното влијание врз нашето општество. Нашиот портал беше првиот што го посочи извозот на македонски автобуси кон САД како можен фактор за високите царински давачки што ни беа наметнати – анализа што подоцна инспирираше и други медиуми (без воопшто да нè спомнат – но како мал, независен и непрофитен медиум, навикнати сме на тоа!). Во тој ...
На arno.mk редовно го следиме урбаниот пулс на градот преку нашите серии „Графити приказни“, иницијативи како Графит.мк, и времепловот за македонската графити култура од 1995 до 2025 година. Денес ви го претставуваме SRK – Миле Глигоровски, познат и како Миле Ра, еден од најактивните и највпечатливи графити автори во Скопје. Кој е Миле SRK? Миле по професија е готвач, но по душа отсекогаш бил уметник. Графитите му се начин на изразување уште од ...
Пред некое објавивме текст за воените интервенции на САД од 1945 до 2025 година, па не би било ниту фер, ниту објективно, да не ги анализираме и воените акции на СССР/Русија во истиот период – светот не е црно-бел, поделбата на добри и лоши е условна, а моралните граници често се разместуваат… па да видиме. Од крајот на Втората светска војна, Советскиот Сојуз, а подоцна Русија, биле вклучени во бројни воени интервенции (над 20), мотивирани од ...