Во Македонија не управуваме со отпадот – тој управува со нас. Ни го загадува воздухот, ја уништува почвата, се разлева низ реките и на крајот не труе нас самите. Наместо стратегија и визија, имаме практики од минатиот век. Наместо почит кон природата – имаме игнорирање на нејзините предупредувања. Но има луѓе кои размислуваат поинаку. Ивана Дракулевска од движењето „Зелен Хуман Град“ во неодамнешно видео интервју даде остар, но прецизен пресек ...

Иако не сме економски аналитичари, постојано читаме, слушаме подкасти и се едуцираме за глобалните текови и нивното влијание врз нашето општество. Нашиот портал беше првиот што го посочи извозот на македонски автобуси кон САД како можен фактор за високите царински давачки што ни беа наметнати – анализа што подоцна инспирираше и други медиуми (без воопшто да нè спомнат – но како мал, независен и непрофитен медиум, навикнати сме на тоа!). Во тој ...

На arno.mk редовно го следиме урбаниот пулс на градот преку нашите серии „Графити приказни“, иницијативи како Графит.мк, и времепловот за македонската графити култура од 1995 до 2025 година. Денес ви го претставуваме SRK – Миле Глигоровски, познат и како Миле Ра, еден од најактивните и највпечатливи графити автори во Скопје. Кој е Миле SRK? Миле по професија е готвач, но по душа отсекогаш бил уметник. Графитите му се начин на изразување уште од ...

Пред некое објавивме текст за воените интервенции на САД од 1945 до 2025 година, па не би било ниту фер, ниту објективно, да не ги анализираме и воените акции на СССР/Русија во истиот период – светот не е црно-бел, поделбата на добри и лоши е условна, а моралните граници често се разместуваат… па да видиме. Од крајот на Втората светска војна, Советскиот Сојуз, а подоцна Русија, биле вклучени во бројни воени интервенции (над 20), мотивирани од ...

Корупцијата, дефинирана како злоупотреба на доверената моќ за приватна корист, често им овозможува на корпорациите да ги ставаат профитите над човечките животи, игнорирајќи ги последиците од нивните одлуки. Ова се манифестира преку прикривање на опасни дефекти, заобиколување на законите со мито и системско кршење на стандардите за безбедност, што доведува до трагедии, болести и загуба на животи. Корупцијата создава средина каде моќните ...

Графитите во Македонија не се само боја на ѕидовите – тие се приказна за градот, за неговите луѓе и за времето во кое живееме. Од првите „тагови“ во 90-тите до денешните сложени мурали, македонската графити сцена е жив организам што дише заедно со урбаниот пулс. На нашиот портал арно.мк често пишуваме за овој феномен, преку нашите „Графити-приказни“, групата Графит.мк и уникатниот плакат со времеплов што го мапира развојот на македонската ...

Оваа статија е базирана на официјални податоци од Observatory of Economic Complexity (OEC), според кои во 2023 година Македонија извезла автобуси во вредност од 203 милиони долари кон САД, што претставува речиси 75% од вкупниот извоз во оваа земја. Иако не сме економски експерти, се потпираме на доверливи извори за да ги изнесеме нашите претпоставки за тоа каква врска ова може да има со новите тарифи од 33% кон македонскиот извоз. На 2 април ...

Графитите во Македонија имаат богата историја, а нивниот развој низ годините е фасцинантен приказ на поп-културата и урбаната уметност. На нашиот портал арно.мк во многу наврати сме пишувале за овој феномен, преку нашите графити-приказни, создавајќи група „Графит.мк“ и плакат со времеплов кој го мапира развојот на македонската графити сцена од 1995 до 2025 година. Иако графитите во земјава постоеле и пред 1995 година, модерната ера, под влијание ...

Во групата „Земјоделие МК“ на Фејсбук често се поставуват разни прашања за земјоделието. Денешната тема „Кој е најдобриот начин да се справите со полжавите во градината?, предизвика речиси стотина коментари. Меѓу многуте предлози од членовите, најчесто споменувани се пиво, сол и пепел. Овие методи се популарни поради нивната достапност, но дали се најефикасни? Во оваа статија ќе ги разгледаме овие идеи, заедно со други докажани стратегии, за да ...

Во време кога технологијата ги поместува границите на креативноста, ние од арно.мк го искористивме потенцијалот на ChatGPT за да создадеме нешто повеќе од обични илустрации – визуелен бунт против уништувањето на Дебар Маало, скопска населба со богата историја, денес задушена од урбанистички хаос. Преку преработени фотографии од нашата архива, роден е “Debar Maalo Abyss“, имагинарен металски бенд чии омоти за албуми ја отсликуваат мрачната ...

На 15 март 2025 година, пукнатата цевка од рудникот „Тораница“ во Крива Паланка, Македонија, предизвика истекување на токсични материи во Крива Река, вклучувајќи олово, арсен и цијанид, според независни анализи и локални активисти. Овој инцидент, кој првично беше минимизиран од надлежните како „заматување на водата“, сега се покажува како сериозна закана со потенцијални трајни последици за околината, земјоделството, сточарството и здравјето на ...

Од крајот на Втората светска војна во 1945 година, Соединетите Американски Држави биле вклучени во бројни воени интервенции (според наша пресметка над 50!), напади и обиди за влијание врз други земји преку воени средства. Оваа статија ги разгледува таквите активности на американските претседатели, од Хари С. Труман до Доналд Трамп во неговиот втор мандат, заклучно со март 2025 година. Податоците се базираат на историски записи и неодамнешни ...

Пред една година ја отворивме групата Графит.мк со цел да ги документираме, архивираме и споделиме графитите од Скопје и Македонија. Групата ја водат Бранко Прља, ГоЦе Тунт и Небојша Гелевски – Бане. Што направивме за овие година дена? 1) 1.140 постови – тоа се минимум 1.140 објавени графити. Но, некои објави содржат 2-10 или повеќе графити, а објавите поврзани со арно.мк содржат и 50-100 графити секоја посебно. Бидејќи не постои брз метод да се ...

Арно.мк не е политички портал – наш фокус се уметноста, науката, културата и екологијата. Но, како општествено одговорни, веруваме дека овие вредности не можат да опстојат во свет кој е длабоко неправеден. Длабоко потресени од немилите настани кај нас, каде многу млади животи згаснаа поради општествена неодговорност, решивме – по 6 години – да свртиме нова страна и да се посветиме повеќе на вистински и значајни приказни. Овој портал го нарековме ...

Романот „Светот што го избрав“ на писателката Калина Малеска, во издание на „Или-или“, е годинашен лауреат на престижната награда „Роман на годината“ за 2024, што ја доделува Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“. Веста беше објавена денес на свечена прес-конференција во кафе-книжарницата „Буква“ во Скопје. Наградата се доделува јубилеен 26-ти пат, а годинава на конкурсот пристигнаа импресивни 43 ...

Секој атом на кислород што го вдишувате, секој атом на железо во вашата крв, е дел од приказна постара од нашата планета. Тие се парчиња од „ѕвездена прашина“, создадени во печките на ѕвезди кои експлодирале како супернови пред милијарди години. Ова е космичкиот балет на елементите, приказна за нивното раѓање, интеракција и фундаментална улога во формирањето на сè што гледаме околу нас. Но како да го организираме хаосот на основните градежни ...

Скоро пишувавме на темата непостојаност и минливост. Во текстот се запрашавме за трајноста на дигиталните информации за кои честопати мислиме дека се „вечни“. Заклучивме дека без „стариот добар“ физички начин на сочувување на информациите, ништо не е трајно. Но, можеби се излажавме. Во револуционерен научен подвиг кој ги поместува границите на зачувувањето на информации, научници од Универзитетот во Саутемптон, Велика Британија, успеаја да го ...

Пазарче „Буњаковец“. „Луксузна локација“ скриена зад купиштата ѓубре и урбаниот хаос… За мене, Буњаковец е копче на кое пишува rewind. Притискам и се враќам. Се враќам во едно минато, кое иако избледено, сепак е живо. Како стар графит, измиен од дождовите на времето. Шарени букви, избледени контури, но пораката уште е таму. Чека да биде видена. Сендвичарата „Флорида“. Името звучи како реклама за егзотична дестинација, а таму… плескавици и ...

Свесноста е она што нè прави луѓе – но од каде потекнува? Дали е производ на мозокот или нешто повеќе, и дали нејзините корени се кријат во квантниот свет, како што претпоставуваат некои истражувачи? Од Платон до Пенроуз, филозофите и научниците ја истражуваат оваа мистерија со векови. Во 21 век нашите познавања на светот се огрмни, сепак имаме мапирано само 4% од универзумот и 5% од океаните, додека нашата свесност останува подеднакво ...

Непостојаноста, тој фундаментален принцип во будистичката филозофија, одеднаш стана опиплива реалност во мојот дигитален живот. Зарем не е парадоксално што во ерата кога создаваме повеќе информации од кога било во историјата, податоците се помалку трајни од кога било? Ова откритие ме одведе на необично патување низ источните филозофии, квантната физика и сопствените спомени – потрага да разберам дали воопшто постои нешто трајно во овој универзум ...

Во театарот на универзумот, атомот е несомнено најстариот актер со најдолгата кариера. Навистина, оваа микроскопска „ѕвезда“ била тука од речиси самиот почеток, уште од првите моменти по Големата експлозија (точно 380.000 години по неа). Овој момент кога настанале атомите во науката е познат како „епоха на рекомбинација“ што им овозможило на фотоните да се движат слободно и универзумот да стане транспарентен за светлината – буквално момент на ...

Во ера во која доминираат инфлуенсери на социјалните медиуми и јутјубери, вниманието на младите луѓе сè повеќе се свртува кон личности кои малку придонесуваат за нивниот интелектуален развој. Нашата серија „Мала Фактопедија” произлезе од овој предизвик, со цел да ги инспирира помладите генерации да се заинтересираат за некои поинакви и повредни идоли. Се разбира, помеѓу другото, ја искористивеме и вештачката интелигенција да ни помогне да го ...

Пред неколку години го архивиравме сајтот на Точка и на Електролит (како дел од нашите архивски напори во полето на културата и уметноста, но и пошироко). Помладите веројатно не ни знаат што се овие нешта, па да појасниме. Точка (2002-2010) беше Културен Центар и магично место за многу алтернативни културњаци кое изгради една цела генерација млади уметници. Речиси да нема уметник од Скопје од „помладата“ генерација на кој патот не му се вкрстил ...

Преодот од тинејџерски во возрасен живот може да биде предизвикувачки. Многу млади луѓе се наоѓаат во ситуација кога мораат да научат низа практични вештини за кои можеби не биле подготвени во текот на образованието. Оваа листа, оригинално создадена од Jennifer Scott преку социјалните медиуми, содржи околу 200 практични вештини што младите луѓе би требало да ги совладаат пред да започнат самостоен живот. За потребите на нашите читатели, листата ...

Овој текст претставува сеопфатна анализа на зборовите што почнуваат на буквата А во македонскиот јазик. Преку комбинација на квантитативни и квалитативни методи, истражувањето ги открива структурните, историските и семантичките карактеристики на овие зборови. Анализата вклучува испитување на должината на зборовите, нивните завршетоци, префикси и суфикси, како и временска и емотивна категоризација. Забелешка: Вкупниот број на користени зборови е ...

Приказната за тоа како еден едноставен процесор за пишување Smith Corona од 1986 година ја одредил судбината на култниот режисер Кевин Смит, и како еден ZX Spectrum со 48 KB меморија го насочил творечкиот пат на македонскиот автор Берт Стајн, нè потсетува дека вредноста на технологијата не лежи во нејзината софистицираност, туку во начинот на кој ја буди човековата имагинација. Овие паралелни приказни од два сосема различни светови, еден од ...

Мапирање на урбаната култура Минатата година се впуштив во една интересна авантура наречена истражување на графитите во нашиот град Скопје. Отсекогаш сум ги сакал тие интересни пораки на ѕидовите, тие изрази на младешки бунт, уметнички крик и моментална инспирација. Иако и претходно сум ги документирал за себе, ова беше поинаку. По отворањето на групата „Графити.мк“, почнав систематски да ги истражувам и документирам. Избирав локација, ја ...

Збирката раскази „Приказничар“ од Жарко Кујунџиски во издание на „Антолог“ ја освои наградата „Стале Попов“ на ДПМ, за најдобра прозна книга. По тој повод се навраќаме на една негова збирка раскази насловена „13“ , објавена во 2010 година. Жарко е присутен на литературната сцена неверојатни 25 (а има 44!) години – од објавувањето на неговиот расказ „Симбиоза“во списанието „Студентски збор“ во март 1999 година. Уште од неговата дебитантска книга ...

Starlink, сателитската интернет-констелација на SpaceX, е една од најамбициозните технолошки иновации во областа на комуникациите во 21 век, иницирана од мултимилијардерот Илон Маск. Со цел да обезбеди глобален интернет пристап, особено во руралните и недоволно покриените региони, оваа мрежа значително се прошири од своето прво лансирање во 2019 година. Сепак, и покрај нејзините предности, проектот наидува на бројни предизвици, вклучувајќи ...

Еден маглив Скопски ден го допрев дното… здравствената состојба ме натера да се одлепам од столчето и од екранот – и да планинарам! Да, добро слушнавте. Но, како се случи тоа? Матичниот лекар, тој садист во бел мантил, ми мавна со резултатите од крвната слика како со смртна пресуда. “Холестерол двеста, триглицериди триста – или почнуваш да вежбаш или отиде!” И така, по препорака на еден пријател, наречен Давор – фанатик по здрав живот од ...