Пожарот што неодамна го зафати паркот на природата Езерани во Преспа остави зад себе 500 уништени хектари и сериозно го загрози животинскиот свет. Познат како засолниште на повеќе од 200 видови птици, меѓу кои и загрозените чапји и пеликани, мочуриштата во Езерани не се само живеалишта, туку и „биолошки филтри“ што ја прочистуваат водата, ја регулираат микроклимата и ја поддржуваат рибната популација на езерото. Во овој контекст, пожарот беше ...

Од хаосот во државната пошта не излегуваат сите како губитници. Скопјанецот Игор Димовски може да се пофали дека лани од Германија нарачал две плочи од хеви-метал групата „Металика“, а преку Пошта му стигнале двојно повеќе, четири. До душа, добил по две копии од двата албума и затоа ги почестил роднините со дупликатите. Но, искуството на Димовски е далеку од позитивно. Ги изначекал плочите заглавени во депоата на поштата, а двојната добивка се ...

Ајмане Бајрами имала 15 години кога кликнала на порака на Фејсбук од непознат човек и на екранот пред неа и нејзиниот тогаш 21-годишен брат се појавила фотографија од машки полов орган. Бајрами, која потекнува од градот Феризај (Урошевац) во јужно Косово, се сеќава дека почувствувала длабок срам. „Како земјата да ме проголта, иако ништо не сум направила“, изјави таа за БИРН. Тринаесет години подоцна, Бајрами сè уште прима несакана експлицитна ...

„Зарем не сакаш да одиш? Да научиш да се браниш?“ Ова прашање го довело 41-годишниот Максим Роска од Молдавија на Балканот, каде што руски инструктори го обучувале во паравоени кампови скриени во шумите на Србија и Босна и Херцеговина. Роска бил уапсен во октомври 2024 година, заедно со група лица за кои молдавското обвинителство тврди дека се подготвувале за предизвикување масовни немири пред, за време и по претседателските избори во оваа ...

Повеќе од една година независните граѓански иницијативи, од кои, некои веќе имаат советници во општините, водат правна и политичка битка во обидот да издејствуваат понизок праг за кандидирање на изборите. За нив нелогично беше што по измените на Изборниот законик, во март 2024 година, за да се кандидираат непартиски иницијативи, на пример за Град Скопје, потребни беа над 4.500 потписи, а за формирање партија, која може да се бори за гласови во ...

Додека медитеранската климатска зона продолжува да се менува, а топлотните бранови се засилуваат, балканските држави со различен степен на подготвеност се соочуваат со сезоната на пожари. Некои, како Грција, демонстрираат силна тактичка подготвеност, но не успеваат да ги адресираат стратешките слабости. Други, како Србија и Северна Македонија, прикриваат недостатоци со политички спин или со креативна импровизација. Во Турција, нерешените ...

На само 15 години, Александар Динев, инспириран од други креатори, почнал да објавува забавни видеа на социјалните мрежи. Воопшто не бил свесен, ниту, пак, имал намера тоа да му стане професија. Како што повеќе објавувал оригинална содржина и му се зголемувала публиката, почнале да го контактираат различни брендови. Денес, тој е меѓу најпопуларните македонски инфлуенсери со повеќе од 320 илјади следбеници на Тик-ток. Кога имал само 16 години, ...

Уште една влада се пофали дека го спасила статусот на Охрид и на Охридското Езеро како светско природно и културно наследство под заштита на УНЕСКО, откако Комитетот за светско наследство минатата недела одлучи да го остави на светската листа, односно да не го префрли на листата на локалитети во опасност, барем уште една година. Претходно со ист ваков успех се фалеше владата на СДСМ, а минатата недела, по изгласувањето на одлуката, ова го стори ...

Во отсуство на законска рамка за криптосредства, како што се биткоините, овие трансакции во Македонија се одвиваат во една сива зона – без институционален надзор, главно во кеш и преку нерегулирани менувачници. Во разговор за „Призма“, Александар Ивановски, поранешен даночен инспектор, а сега директор на Европската фискална конфедерација во Брисел, објаснува какви ризици носи нерегулираниот криптосектор и укажува на потребата од јасни правила – ...

Затскриен меѓу обраснатата трева се наѕира Скупи, најголемиот антички локалитет во Македонија, оддалечен одвај пет километри од центарот на Скопје. Единствениот превоз до таму е автобусот со број 21, кој обично доаѓа на еден час. Многу од таксистите не знаат ни каде е, а такси-компаниите одговараат дека немаат слободно возило. Пробивајќи се низ густата вегетација и старите камења, со змиите како единствени „водичи“ околу нас, наоѓаме интересен ...

Првиот вицепремиер Изет Меџити навидум е истиот од лани. Зборува тивко и внимателно и носи вратоврска само кога протоколот го налага тоа. Меѓутоа, во едночасовниот разговор што го водевме неделава, забележавме промени. Опозициските категорични позиции ги заменил со прагматичен пристап кон проблемите, пиар-пораки усогласени на Илинденска бр. 2 и со извежбани одговори на конкретни прашања. Овој Меџити превагнува на „тешката“ темa за уставните ...

Првичниот мотив, поради кој Габриела Илиевска влегла во политиката, бил желбата за почист воздух во Битола, еден од најзагадените македонски градови. Иако првично сакала да студира право, животот ја насочил кон медицината, но стремежот кон барањето правда не ја напуштил. Како прва жена што формирала независна граѓанска листа „Поинаку“ во Битола, денес е претседателка на општинскиот совет и советничка, која три изборни циклуси опстојува без ...

Двете најголеми верски заедници МПЦ-ОА и ИВЗ, со години не поднесуваат завршни сметки, а државата не ги контролира, ниту ги санкционира. Поранешниот директор на Комисијата за односи меѓу верските заедници и религиозни групи, Даријан Сотировски, во разговор за БИРН, за ваквата ситуација одговорност гледа и кај законодавната власт. Таа, како што коментира Сотировски, во минатото често носела избрзани законски решенија без да ги консултира МПЦ-ОА и ...

Во периoдот на транзицијата и брзиот раст на инфлацијата, кога банките нудеа лош курс за размена на девизите и немаше голема верба во државните институции, цветаше работата на уличните менувачи на девизи – паралелен финансиски систем, кој се базираше на лична доверба, но оставаше голем простор за измами. Неколку децении подоцна, оваа пракса главно е напуштена, но, под влијание на светските трендови, во земјава се создаде нов систем што ...

Утре, ЛГБТ-заедницата и нејзините поддржувачи, по шестипат ќе излезат на Парадата на гордоста, односно на Скопје прајд. Ќе бараат поголема видливост, прифаќање и повеќе права. Но, за разлика од минатите години, кога овој настан беше придружен со забавна и музичка програма, годинава Скопје прајд ќе биде само протестен марш, кој ќе помине пред Собранието, Министерството за образование и наука и ќе заврши пред Владата со говори. Изборот на ...

Скопското обвинителство ја потврди информацијата што на Фејсбук ја објави градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, дека има кривична пријава за дивоградбите во Драчево, помеѓу кои и за новиот пазар во населбата, што го градеше „Скопски пазар“. Минатата недела БИРН објави анализа која открива дека дел од новиот пазар во Драчево што го градеше Скопски пазар е дивоградба, односно дека има решение од општински инспектор за ураивање на делот што ...

Македонската православна црква (МПЦ-ОА), освен храмови и манастири, поседува и завидна бројка станови, деловни простории, обработливи површини и туристички капацитети. Некои од нив ѝ носат заработувачка од закуп. Меѓутоа, државата нема увид во парите од киријата зашто црквата со години не поднесува завршни сметки до надлежните институции. Поточно, од 2010 до 2023 година поднела само една завршна сметка и во неа не пријавила приход од закуп или ...

Со телефон в рака и инспектори на терен, скопската градоначалничка Данела Арсовска, на пет месеци пред крајот на мандатот, почна да „лови“ дивоградби во Чаир, вперувајќи го прстот во градоначалникот Висар Ганиу како директен виновник. „Во три години спречивме над 150 незаконски обиди за легализации на дивоградби“, напиша таа на Фејсбук и најави „фељтон“, во кој ќе ги објавува сите „констатирани и спречени незаконски постапувања и криминал.“ На ...

Израелски софтвер „Селебрајт“ (Cellebrite), кој Министерството за внатрешни работи неодамна го набави, може да ги извлече сите податоци од вашиот телефон, односно сѐ што имате во него. Оваа алатка ја имаат набавено многу држави и се користи, пред сѐ, за криминалистички истраги, а законски за тоа мора да има и судска наредба. Ова не е првпат МВР да набави ваква алатка. Претходното раководство на Министерството, во 2022 година имало склучено ...

Од таваните висат железни шипки, опасно закривени надолу како закана за секој што ќе се осмели да влезе. Чекорите се проследени со крцкање на скршеното стакло по подовите, а некои делови се непристапни поради купиштата урнатини и отпад. Вака изгледа просторот на поранешната фабрика „Купром“ во скопската населба Хром, лоциран крај реката Вардар. Запуштен е триесетина години откако во средината на деведесеттите години на минатиот век, фабриката ...

Со години граѓаните се жалат на услугите што ги добиваат од државната пошта (АД Пошта на Северна Македонија). Поплаките се дека пратките им се вратиле на домашна адреса, не примиле пошта или покана за на суд, платиле нелогично голема сума за достава или, пак, едноставно им се изгубил пакетот. БИРН сака да ги слушне вашите искуства, а целта на овој прашалник е да дознаеме со какви проблеми се соочуваат граѓаните користејќи ги услугите на ...

За оние што внимателно ги следат новинарските истражувања, спорната легализација на станбени згради во скопски Чаир воопшто не е новост. Новинарски стории уште пред година и половина документираа озаконување дивоградби што воопшто не биле почнати да се градат кога за нив биле поднесувани барања за легализација. По објавувањето на видеоистражувањата во емисијата 360 Степени, Обвинителството бргу реагираше и отвори предистрага. Меѓутоа, оттогаш ...

Во неговите тинејџерски години, Дарко бил гејмер и бил доволно добар во играта „Дота“ за да учествува на натпревари каде што следеле награди во форма на биткоин. „Бев дете од 18 години, не го сфаќав тоа сериозно. Секој месец добивав по 10-20 биткоини и цело време ги користев за да купувам други видеоигри“, раскажа тој за БИРН. Кога отворил своја стоматолошка ординација во 2016 година, првпат по десетина години помислил на оваа тема, кога негова ...

Стамена, тивка и одмерена. Некои би рекле судија од „стар ков.“ Речиси и да нема човек во правосудството што не би ја опишал како редок и угледен правен авторитет. Мирјана Лазарова-Трајковска е судијка со впечатлива биографија. Првата директна асоцијација за неа е тоа што беше судијка во Европскиот суд за човекови права во Стразбур. Таа претходно беше уставна судијка, како и претседателка на Државната изборна комисија, помошник-министерка за ...

„Секако! Еве малку изменета верзија на текстот, со задржана смисла и стил“. „Дали сакате да ја прилагодам веста за одреден формат“? На македонските медиуми, во последниве две-три години им се случува да ги почнат или да ги завршат своите текстови со реченици како овие. Ова не се инциденти што може да се најдат само во онлајн-медиумите со човек-редакции. И телевизија со национална покриеност заврши текст на својот веб-сајт со ваква реченица. Ова ...

Само што беше прогласен за победник на неделните претседателски избори, Никушор Дан излезе пред јавноста со предупредување дека Романија се соочува со три итни кризни ситуации што мора да се решат. Неговата порака звучеше невообичаено трезвено, особено ако се има предвид еуфоријата кај проевропските граѓани, кои масовно излегоа да го спречат победничкиот поход на ултрадесничарот Џорџ Симион и да му ја доверат функцијата на либералниот ...

Владата најави договори со Обединетото кралство, еден за стратешко партнерство, кој има политичка димензија, и друг, таканаречен договор влада со влада, кој е кредитна рамка што ќе ѝ овозможи на Македонија да позајмува од Велика Британија до пет милијарди фунти (околу шест милијарди евра). Вицепремиерот Александар Николоски откри дека почетните контакти за стратешкото партнерство, ВМРО-ДПМНЕ ги направила уште додека била во опозиција. Јавноста, ...

Од трагедијата во Кочани известуваа мал број редакции, а информациите доаѓаа главно од профили на Фејсбук, вели Слободанка Јовановска, уредничка на „Независен весник“, потсетувајќи се на пожарот во кабарето „Пулс“ на 16 март. Додека медиумите се будеа тоа неделно утро, информациите, фотографиите и видеата од кобниот настан веќе беа стигнати до најголемиот дел од јавноста. Социјалните мрежи се технологија стара повеќе од 20 години, и во своето ...

Во редот за пасошка контрола на скопскиот аеродром, граничната полиција е во исчекување на двајца патници – 14-годишно девојче, во придружба на постар сопатник. Полицајците имаат дојава дека детето е жртва на договорен брак. Од аеродромот, наместо кон Белгија, полицајците го упатуваат девојчето во прифатилиште за жртви на трговија со луѓе, на тајна и безбедна локација. Таа престојувала во специјализирано прифатилиште во земјава, со кое, со ...

„Ќе дојдеме пак“, оваа порака стои на ѕидовите на детското одморалиште „Малешево“, заедно со имињата на Саша, Дино, Петар, Павел и други. Тие уживале во деновите поминати во овој беровски објект пред многу години зашто вратите за нови посетители се затворени речиси дваесет години. Молкот што владее денес е погласен од детскиот џагор што некогаш одекнувал таму. Меѓу испуканите ѕидови и скршените прозорци може да се видат остатоци од кревети и ...