Александар Волкановски е австралијанец со македонско потекло. Тој е ММА практичар и не е само шампион кој ја одбранил титулата три пати во перо категорија (до 65 кг) во најпрестижната ММА организација на светот UFC, туку е на второ место во вкупната ранг-листа во сите категории во UFC. Тој е на апсолутниот врв на спортот во светски рамки. Неговиот рекорд е 24-1 и има само еден пораз, што е исклучително ретко во ММА, особено на највисоко ниво. На ...

Дали знаевте дека имаме шампион со македонско потекло во најголемата светска ММА организација UFC? И не само тоа. Волкановски е прв на листата на „Pound-for-Pound“ ММА спортисти! Тоа е толку големо постигнување во ММА што кога би бил во првите 10 е фантастично, а тоа што е на врвот на оваа листа е повеќе од неверојатно. Веќе пишувавме за Волкановски и упативме апел кон домашните медиуми, како и надлежните институции да се залагаат за поддршка на ...

Оваа година на 25 ноември групата „Дај, не фрлај!“ слави 6 години. Во групата е упатен јавен повик кон сите да покануваат нови членови со цел групата да ја достигне бројката од 60.000 членови за 6-от роденден! Групата „Дај, не фрлај!“ е отворена на 25 ноември 2016 година со идеја спротивставување на консумеризмот и беспотребното купување. Членовите подаруваат работи кои се користени, но сочувани, со што им даваат втор живот. Така тие учествуваат ...

Пандемијата (можеби) замина, но едно е сигурно – загадувањето нема! Почетокот на ноември во Скопје и Македонија секогаш значи едно. Со доаѓањето на студот и горењето дрва за огрев загадувањето се враќа. Постои едно решение за проблемот – носете маски! Овој пат, за разлика од пандемијата, маските наместо внатре треба да се носат надвор. Друго решение, за жал, нема! Мерките, како субвенции за употреба на пелети за огрев, со поскапувањето на ...

Пред 6 години, на 25 ноември 2016 година, направивме една група. Денес таа има речиси 60.000 членови и е синоним за подарувањето. Но, што треба да направиме допрва или „шчо требит да праиме за однапред“? Треба да им објасниме на луѓето дека групата не е хуманитарна, ниту е лотарија, и дека подарувањето е еколошки чин со кој помагаат нештата кои веќе не ги користат да не се најдат на депонија. Се разбира, доколку се сочувани. Сите членови треба ...

Во петок (10 февруари) е меѓународен ден на зимското возење велосипед на работа. Сите на „точаци“ и да го одбележиме достојно! Кои се придобивките од возењето велосипед!? Според групата „И јас одам со велосипед на работа“, возењето велосипед е значајно затоа што: „Велосипедот не троши гориво и е еколошки, тој не загадува, ниту вас, ниту другите и така ќе имаме почист воздух за сите…“ Науката дава многу причини зашто возењето велосипед е корисно ...

Вештачката интелигенција во последната година направи огромен напредок. Веќе зборувавме за освојувањето на креативните полиња од страна на проектите како DALL-E, GPT-3, MidJourney и други. Се поставува прашањето колку вештачката интелигенција создава нешто ново или едноставно прави „ремикс“ од постоечките бази на слики и креативни творби од разни автори. Луѓето од Corridor Crew се обидуваат да одговорат на тоа прашање со внесување на слики од ...

По објавувањето на книгата „Еднаш Курт Кобејн тропал со лажици по куфери…“ од Бранко Прља во која се искористени илустрации направени со помош на Стејбл Дифјужн (Stable Diffusion), се очекува се поголема употреба на вештачката интелигенција во креативните сфери во Македонија. AI се развива многу брзо и го гледаме тоа во „real-time“ Во светот нештата се многу понапред. Иако се работи за технологија која е во широка употреба само неколку месеци, ...

Тимот на Арно скоро тренираше вештачка интелигенција (Stable Diffusion) да го препознае и да направи оригинални слики со ликот на Горан Стефановски. Поттикнати од идејата за малку креативни творби поврзани со нашите дејци на интернет, ги поттикнаа сите други кои имаат познавање и ентузијазам да го направат истото. Токму тоа го направија од тимот на Кома (Небојша Гелевски, еден од пионерите на дигиталниот графички дизајн во Македонија). Тие ...

Пишува: м-р Тимурленк Чековиќ Обединетите нации усвоија неколку резолуции и договори во врска со употребата на видови на оружје во различни вооружени конфликти и идентификуваа неколку оружја кои се сметаат за забранети според меѓународното право. Хемиско оружје. Употребата, развојот, производството и складирањето на хемиско оружје се строго забранети според Конвенцијата за хемиско оружје, која е ратификувана од речиси секоја земја во светот. ...

Само пред 5 години науката, уметноста и креативноста биле на врвот на пирамидата од дејности кои истражувачите на вештачката интелигенција се стремеле да ја надвладеат. Денес веќе не е така. Макс Тегмарк е шведско-американски физичар, космолог и истражувач од областа на машинско учење. Тој е професор на Технолошкиот институт во Масачусетс и претседател на Институтот за иднината на животот. Во својата книга „Живот 3.0: да се биде човек во ерата ...

Илон Маск во повеќе наврати има зборувано за опасностите од супер интелигентната вештачка интелигенција. Познат е и неговиот апел да се паузираат истражувањата на вештачката интелигенција додека не се реши проблемот со т.н. „порамнување“ или додека не се формира некое регулаторно тело кое ќе има контрола над АИ. Маск скоро има започнато најнова компанија наречена X.ai Corp. Целта на оваа компанија е да создаде т.н. ‘TruthGPT’: Вештачка ...

Со оваа реченица започнува видео блогот на Tony & Chelsea Northrup, фотографи кои објавуваат видео туторијали и трикови за фотографите. Нивното предвидување дека вештачката интелигенција (АИ или ВИ, како милувате) напредува, но дека ќе поминат години додека не постигне фотографска прецизност беа грешни. Но, не грижете се дечки, никој не знаеше и никој не можеше да предвиди! Ова е споредбата помеѓу првите верзии (пред 1 година) и последната ...

Брз одговор: Околу 1 денар. За детален одговор прочитајте подоле. Електричен тротинет е фантастична работа! Ем е брз, ем економичен. Ние од Арно.мк апсолутно го промовираме возењето на велосипед, преку групите како И јас одам со велосипед на работа или преку нашите проекти како книгичката „25 факти за аерозагадувањето и начини да го намалиш“. Велосипедот е еколошко, здраво и бесплатно превозно средство. Сепак, велосипедот не можеш да го ставиш ...

Пред неколку години излезе т.н. Силурска хипотеза, според која ако постоела цивилизација пред неколку стотици милиони години, денес не би останале никакви физички докази за неа. Единственото нешто што евентуелано би можело да „преживее“ е пластиката и траги од радијација. Сите други материи би се дезинтегрирале и не би оставиле никаков доказ. Но, што е со блиските планети, или Месечината? Ако таа цивилизација постигнала некој стадиум на развој ...

Столбовите на создавањето се збир на гигантски меѓуѕвездени столбови со гас и прашина во маглината Орел, на околу 6.500-7.000 светлосни години од Земјата. Тие беа фотографирани од вселенскиот телескоп Хабл во 1995 година. Неодамна објавената фотографија направена со телескопот „Џејмс Веб“ открива нови детали кои ве тераат да размислите дали „Столбовите на создавањето“ е вистинското име. Ние гледаме три змејови, а вие?… Ако човечкото око лаже, ...

Можеби знаете за професор Протон, омилениот лик на Шелдон Купер, лик од популарната серија Теорија на големата експлозија. Ако мислите дека неговиот лик е збунувачки, тогаш почекајте да дознаете повеќе за вистинскиот протон. Почетоците на приказната за протонот Ернест Радерфорд го поставил класичниот модел на атомот составен од атомско јадро и електрони околу него. Во тој модел јадрото е составено од протони и неутрони. Од тогаш е поминат еден ...

Во книгата „Еднаш Курт Кобејн тропал со лажици по куфери…“ од Бранко Прља се користени илустрации направени со помош на вештачка интелигенција наречена Стејбл Дифјужн (Stable Diffusion). Се работи за прва таква соработка помеѓу човекот и вештачката интелигенција во историјата на македонската уметност, графички дизајн, литература и издаваштво! Сликите добиени со текстуален „инпут“ се потоа обработени во типичен стил на Бранко Прља и едицијата ...

За прв пат, научниците смислиле метод кој користи функционални снимки на мозокот со магнетна резонанца за да го реконструира континуираниот јазик. Во студија објавена на 29 септември на bioRxiv, тим од Универзитетот во Тексас во Остин, објави детали за „декодер“ или алгоритам, кој може да ги „чита“ зборовите кои субјектите ги слушале или размислувале за време на магнетна резонанца со скенирање на мозокот. Познато е дека претходно се направени ...

Со книгата „Необични факти од животот на Алберт Ајнштајн“ започна едицијата „Мала фактопедија“ (2015), која сега брои 15 изданија. Едицијата е замислена како неформална едукација, збирка на интересни факти од светот на науката, технологијата, уметноста, образованието, екологијата… Тие нешта на уредниците на едицијата им се чинат значајни за правилен развој на младите мозоци во едно недоволно развиено општество. Второто издание (2022) е изменето, ...

Книгата „Необични факти од животот на Никола Тесла“ на беше втора во едицијата „Мала фактопедија“ (2015), која сега брои 15 изданија. Второто издание (2022) е изменето, дополнето и редизајнирано со илустрации направени со помош на апликациите за вештачката интелигенција Stable Diffusion и Midjourney. Едицијата е замислена како неформална едукација, збирка на интересни факти од светот на науката, технологијата, уметноста, образованието, ...

Адријан Божиновски е професор на Универзитетот „Американ Колеџ“ – Скопје. Има издадено две книги од областа на управување на роботи преку сигнали од мозокот на човекот. Тој е член на Менса Македонија, при што еден период имаше и претседателска функција во оваа организација. Како ученик во основно училиште има освоено прва награда по физика на државен натпревар на ниво на Македонија. При уписот на Електротехничкиот факултет во Скопје бил прв на ...

Голем јазичен модел (LLM) е јазичен модел кој се состои од невронска мрежа со многу параметри (обично над милијарда), обучени на големи количини на неозначен текст користејќи самостојно учење. LLM се појавиле околу 2018 година и добро се справуваат со широк спектар на задачи. Најпознат ваков модел е ChatGPT. За потребите на овој текст направивме и еден плакат. Во плакатот се вклучени нивоа наречени од S до XL, т.е. од GPT-FAI (трениран на13 ...

Преку искуствата во групата „Наставници за онлајн настава“ и од други извори дознаваме дека онлајн наставата не функционира! Десет дена од почетокот на учебната година, а календарите по онлајн настава се полупразни, се држат 2-3 часа дневно од предвидените 6-7, наставниците не се приклучуваат, кога се приклучуваат не ја вртат камерата кон таблата итн. Проблемите се бројни, но нема кој да зборува за нив! Се оди по логиката дека се работи за мал ...

Влегуваме во третата недела од почетокот на учебната година и онлајн наставата се уште не се одвива или каде што се држи е половична. Се разбира постојат исклучоци, но според информациите кои ги добивме од групата Наставници за онлајн настава тие се ретки. Минатата година na arno.mk пишувавме за проблемите на комбинираната настава, колку ќе биде тешко остварлива и сето тоа се гледа на терен. Но, бидејќи нема подобар избор за учениците кои се во ...

На наставниците не им е лесно, тие се ставени во експериментални лаборатории со поволни услови за развивање вируси. Соочени со многу предизвици, се чини дека голем дел од нив ги занемаруваат децата кои учат онлајн. Понекогаш има објективни причини, но понекогаш е едноставно тешко да се држи комбинирана настава. Сепак, има наставници кои предаваат коректно и тие го даваат моделот на соодветна комбинирана настава. Еве што можеме да научиме од нив, ...

Кога веќе треба да се држи комбинирана настава, колку и да е комплицирана таа „равенка“, во неа не смее да се забораваат децата кои учат онлајн. Тие се одделени од другарите и од општеството и им треба помошта на наставниците. Ако им се даде довербата и вниманието, тие ќе вратат десетократно! Со инсистирањето на физичко присуство оваа учебна година, онлајн (комбинираната) настава е заборавена и заметена „под тепих“. Јасно е дека наставниците се ...

Во историските записи за територијата на Македонија во XIV-от век постојат многу контрадикторни податоци. Доволно е да направите површно истражување на интернет, да ги споредите сајтовите со учебниците и ќе наидете на многу недоследности. Едните велат едно, другите друго…. Впрочем, така е и со целото наше минато, раскинати помеѓу страниците на историјата која ја пишуваат победниците. Кои сме ние во историската приказна се уште не се знае, но се ...

Минатата година издадовме седум книгички кои ги споделивме за бесплатно читање и преземање од нашиот портал. Заедно со другите издадени во претходните години, ви ги споделуваме (во случај да сте заборавиле!) повторно тука сите книги од едицијата „Фактопедија“. И не заборавајте секој ден да учите и дознавате нешто ново, зашто образованието не е само на училиште (а ако е наше, па уште и онлајн, тешко вас!), туку и по училиштето (ова важи и за ...

Во денешно време е потребно, дури и неопходно децата да не се држат до конвенционалните методи на учење. Училницата и монотониот глас на наставникот мора да бидат надополнети со „послеучилишни“ методи на истражување. Веќе направивме една листа на интересни подкасти од кои можете да научите повеќе отколку од класичното училиште. Како да очекувате од еден родител во нашата средина да му каже на своето дете: „Учи дете зашто без добри оценки нема ...