По години напорна работа и стресни поправки во последен момент, конечно ги добиваме првите слики од новоизградената Вера С. Рубин опсерваторија. Млечниот Пат над Вера Рубин опсерваторијата во октомври 2024 година. Венера сјае лево, додека кометата C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) се гледа веднаш над куполата на опсерваторијата. Фото: H. Stockebrand / RubinObs / NOIRLab / SLAC / DOE / NSF / AURA На врвот на планината Серо Пачон во Чиле, каде е ...

Загатка на неочекувана двојка Каде точно се наоѓа Месије 40? Добро прашање. За многу љубители на астрономијата, оваа ѕвезда не е високо на листата на приоритети. Најчесто се среќава при пополнување на целосната листа на објекти од Месијеовиот каталог — но ретко кој се враќа повторно. Сепак, кога ќе ја дознаете позадинската приказна за оваа навидум обична двојна ѕвезда и друштвото што ја опкружува, можеби ќе посакате повторно да ја посетите. ...

Една далечна галаксија која блеска во Космичката Зора, само 300 милиони години по Големата експлозија, неодамна беше предмет на неочекувано научно откритие: богата е со кислород. Станува збор за галаксијата JADES-GS-z14-0, која според најновите набљудувања, содржи значителни количини кислород – што е вистинско изненадување, бидејќи долго време се сметаше дека елементите потешки од водород и хелиум не се појавиле во значајни количини сè до многу ...

Астероидот Веста би можел да биде огромно парче од планета што било исфрлено од својата родителска свет во текот на џиновски судир пред околу 4,5 милијарди години. Тоа е заклучокот на истражувачи кои внимателно ја мапирале гравитациската структура и движењето на Веста низ вселената. Ако се точни, нивните откритија ја доведуваат во прашање старата теорија дека Веста е всушност заглавенa протопланета. За време на раѓањето на Сончевиот Систем, се ...

Астрономите открија планета која орбитира под агол од 90 степени околу редок пар необични ѕвезди — првпат имаме силен доказ за постоење на вакви „поларни планети“ околу двоен ѕвезден систем. Ова неочекувано откритие беше направено со помош на Многу Големиот Телескоп (VLT) на Европската Јужна Опсерваторија (ESO). 2M1510 (AB) b — планета што орбитира под агол од 90° околу пар кафеави џуџиња, откриена со VLT на ESO. Иако претходно беа откриени ...

Научници од Универзитетот во Кембриџ објавија нови резултати кои укажуваат на можноста за постоење на живот на далечна егзопланета наречена K2-18b. Се работи за планета која орбитира околу ѕвезда слична на црвено џуџе и се наоѓа на оддалеченост од 124 светлосни години од Земјата. Тимот, користејќи податоци од Вселенскиот телескоп Џејмс Веб (JWST), успеал да анализира дел од атмосферата на оваа планета преку светлината што ја пропушта од ѕвездата ...

По огромниот интерес за Курсот по астрономија за деца во изминатите 6 години, и годинава повторно ќе се обидеме да им ја приближиме астрономијата на децата на возраст од 6 до 12 години. Курсот ќе започне на 05.05.2024 (понеделник) и ќе опфати 8 предавања (секој понеделник и среда), работилници и доделување на дипломи. Курсот ќе се одвива во простории на ФЕИТ, со исклучок на посета на Планетариум и гледање низ телескоп. Предавањата се со почеток ...

Длабоко во Млечниот Пат постои регион исполнет со интензивна космичка активност – центарот на галаксијата, дом на супермасивната црна дупка Стрелец A* (Sgr A*). Иако Sgr A* доминира со својата гравитациска сила, оваа област е исполнета и со хаотична мешавина од млади ѕвезди, меѓуѕвезден гас, прашина и мистериозна популација на црни дупки со ѕвездена маса. Галаксијата Млечен пат можеби има јато црни дупки Скриени од погледот Набљудувањето на овој ...

Во еден од најнеобичните астрономски настани досега документирани, вселенскиот телескоп „Џејмс Веб“ на NASA направи откритие кое ја менува досегашната слика за тоа како ѕвездите уништуваат планети. Ова е првпат научниците да сведочат на планетарно проголтување – но со пресврт кој никој не го очекуваше: ѕвездата не се проширила за да ја проголта планетата, туку планетата сама се приближувала додека не исчезнала во својата смртна пресуда. ...

Земјата и карпите вратени од мистериозната далечна страна на Месечината сугерираат дека таа може да биде посува отколку страната што постојано е свртена кон Земјата, соопштија кинески научници. Сепак, тие предупредуваат дека се потребни повеќе примероци за да се добие појасна слика. Подобро разбирање на количината на вода во месечевата обвивка може да помогне да се објасни како се развивала Месечината, истакнуваат истражувачите. Но, исто така, ...

Кјуриосити живее на Марс повеќе од 12 години и оттаму неуморно работи во полза на науката. Некои од неговите откритија се очекувани, некои се случуваат по долго насочување и планирање, а некои сосема случајни. Такво случајно откритие роверот направи во Мај претходната година кога случајно скрши една карпа прегазувајќи ја со своите 899 килограми. Кршејќи се, карпата, откри жолта кристална структура од чист сулфур. Несреќа на Марс откри интересна ...

Во обид да се продолжи мисијата на Voyager 2, НАСА ќе исклучи уште еден инструмент од леталото. Претходно, во октомври 2024 година, НАСА го исклучи плазма спектрометарот а во текот на месецов ќе се исклучи и инструментот за нискоенергетски наелектризирани честички (Low-Energy Charged Particle) на Voyager 2. Уметничка презентација на една од сондите на Војаџер (NASA, JPL-Caltech) Што значи ова за издржливото летало? „Ако не исклучиме инструмент ...

Во 2019 година, вселенското летало New Horizons на НАСА прелета покрај Арокот, најдалечниот и најпримитивен објект што досега бил истражуван. Сега, додека продолжува да се движи подлабоко во вселената, главниот научник Алан Стерн сподели возбудливи нови информации за мисијата. Арокот: Минатата цел на New Horizons Во 2019 година, New Horizons изврши историски близок прелет покрај Арокот, мала замрзната карпа во Кајперовиот Појас. Овој објект ...

Астрономите објавија дека Вселенскиот телескоп Џејмс Веб (JWST) успешно ги сними првите директни слики на јаглерод диоксид на планета надвор од нашиот Сончев систем. Ова откритие не само што го демонстрира капацитетот на телескопот, туку и дава вредни информации за формирањето на планетите во Универзумот. Најјасниот поглед во инфрацрвениот спектар досега на иконскиот мултипланетарен систем HR 8799. (Фото кредит: NASA, ESA, CSA, STScI, W. Balmer ...

Новата мапа на универзумот открива потенцијални промени во темната енергија. Темната енергија, мистериозната сила што ја забрзува експанзијата на универзумот, можеби се менува со текот на времето. Ова шокантно тврдење доаѓа од нови податоци собрани од Спектроскопскиот инструмент за темна енергија (DESI), поставен на Опсерваторијата Кит Пик во Аризона, САД. Доколку овие набљудувања се потврдат, ќе биде потребно целосно преиспитување на нашето ...

Во едно од највозбудливите астрономски откритија на нашето време, научниците конечно потврдија постоење на четири егзопланети во орбитата на Барнардовата ѕвезда – втората најблиска ѕвезда до Земјата, по системот Алфа Кентаур. Овој резултат доаѓа по децении на дебати, побивања и нови тврдења, кои ја прават Барнардовата ѕвезда вистинска митска фигура во ловот по далечни светови. Уметнички впечаток за погледот од една од планетите што орбитираат ...

Со најновите откритија, бројот на месечини на Сатурн порасна на вкупно 274, што го прави планетата со најмногу природни сателити во нашиот Сончев систем. Ова значајно откритие повторно ја отвора дискусијата меѓу астрономите: до која големина небесното тело сè уште се смета за месечина, а кога станува само карпа во орбитата? Сатурн, планета со најмногу месечини. Кредит: NASA/JPL/Space Science Institute Нови откритија со напредни техники ...

Со почеток од 17 март 2025 година, Скопско Астрономско Друштво го организира редовниот Воведен курс по астрономија. Придружете ни се, затоа што учењето го правиме забавно, а овие предавања се одлична можност да се запознаете и со нашата работа и доколку сакате да ни се придружите како членови. Целта на курсот е посетителите да се запознаат со основните принципи и факти од областа на астрономијата, без да им бидат потребни предзнаења од оваа ...

Во неверојатен успех за вселенските истражувања, месечевиот лендер Blue Ghost на компанијата Firefly Aerospace успешно слета на површината на Месечината во рамките на мисијата Blue Ghost Mission 1. Слетувањето се случи на 2 март 2025 година, во 3:34 часот по источниот стандарден временски појас, во регионот Mare Crisium – огромен базен со широчина од над 300 милји, лоциран во североисточниот квадрант на блиската страна на Месечината. Овој ...

Новото откритие на Хабл оддалечено 567 милиони светлосни години е навистина уникатно. Со негова помош астрономите пронајдоа галаксија опкружена со, не еден, туку девет концентрични прстени – последица на насилен судир со сина џуџеста галаксија која продрела низ нејзиниот центар. Официјално наречена LEDA 1313424, оваа галаксија го доби соодветното име “Bullseye”. “Bullseye e во многу посебен момент во времето“, вели астрономот Питер ван Докум од ...

Земјата е безбедна од астероидот 2024 YR4, кој некогаш беше сметан за потенцијална закана. Според најновите набљудувања, шансите за судир се сведени на нула, што доведе до негово прераспределување на нултото ниво на Торинската скала, што означува дека нема опасност. Оваа промена е резултат на дополнителни набљудувања кои ја коригираа неговата орбита. Астероидот 2024 YR4 беше откриен во декември 2024 година и веднаш привлече внимание бидејќи брзо ...

Ново истражување на карпести фрагменти од Месечината нуди свежи сознанија за кога и како наш природен сателит се претворил од истопена магма во цврста форма. Овие откритија, објавени на Science Alert, се базирани на анализа на месечеви карпи вратени на Земјата во текот на мисиите Аполо. Истражувачите веруваат дека овие фрагменти ја откриваат точната временска точка кога Месечината се оладила и се формирала како цврсто тело. Уметничка илустрација ...

Астрономијата и календарот се две области кои долго време биле меѓусебно поврзани. Една од најинтересните аномалии во историјата на календарот се случила во октомври 1582 година, кога 10 дена едноставно исчезнале. Овој настан е поврзан со преминот од јулијанскиот кон грегоријанскиот календар, кој се користи и денес. Каде се деновите од 4 до 14 октомври? Историски контекст Јулијанскиот календар, воведен од Јулиј Цезар во 45 година п.н.е., бил ...

Во бескрајниот простор на нашиот Сончев Систем, каде милијарди небесни тела танцуваат во орбити околу нашето Сонце, постои една мала, но потенцијално опасна точка што го привлекла вниманието на астрономите ширум светот. Оваа точка е астероидот 2024 YR4, објект кој, според најновите набљудувања на НАСА, се смета за еден од најопасните астероиди откако почнале да се следат таквите небесни тела. Астероидот 2024 YR4 има 1 од 32 шанси да удри во ...

Виножитото е феномен кој секогаш кај луѓето буди восхит, без оглед на тоа дали знаеме нешто за овој феномен или не. Она што сме учеле на училиште е само еден мал дел од феноменот на виножито. Ние обично кога ќе видиме виножито на небото, се нарекуваме со тоа име, виножито. Но, тоа воопшто не е така. Белата светлина и нејзините компоненти во различни бои се прекршуваат различно со различни големини на водени капки во атмосферата. Еден таков ...

Во една впечатлива студија, астрономите успеале да го добијат најдобриот поглед досега на процесот на раѓање на планетите. Со помош на најсовремените телескопи и техники, тие ги откриле деталите на протопланетарните дискови — облаци од прав и гас кои кружат околу млади ѕвезди и служат како „лежишта“ за формирање на нови планети. Оваа слика од студијата го прикажува PDS 70 и неговите две планети со циркупланетарни дискови. Дисковите покажуваат ...

Кинескиот ровер Тансуо и вселенскиот костим Вангју, се дел од амбициозните планови на Кина за истражување на вселената. 1. Тансуо: Следниот Кинески Ровер за Месечината Општ преглед Клучни карактеристики Мисија и цели Новиот кинески вселенски костим за истражување на Месечината, познат како „Вангју“ (лево); и планираниот ровер на месечината со екипаж на нацијата, познат како „Тансуо“ (десно). (Кредит на слика: Централна телевизија на Кина (CCTV)) ...

Телескопот Џејмс Веб (JWST) продолжува со фантастичен нов поглед на универзумот, овојпат со нова слика на протоѕвездата HH30, прикажана во неверојатни детали. Првично откриен со телескопот Хабл, овој објект од типот Хербиг-Харо, кој е темен молекуларен облак, е совршен за JWST. Сликата го прикажува протопланетарниот диск гледан од страна, со конусен одлив на гас и прашина, и тесен млаз кој избувнува во вселената. Слика од близу на ...

Џо Велајдум не може а да не се замисли, што би се случило ако само малку подолго останал пред неговата куќа, пред да тргне на прошетка со неговите кучиња. Остатоци од метеоритот кој удрил на пешачка патека пред некоја куќа во Маршфилд, Пенсилванија во јули 2024 година. Кредит: Лаура Кели Имено, Џо се спремал на прошетка со неговите кучиња и само неколку секунди по тргнувањето од неговата куќа, метеорит удрил во пешачката патека точно пред ...

Колку е темно твоето небо? Односот помеѓу светлосното загадување и астрономијата ги загрижува и аматерите и професионалните астрономи. Дали вашето небо е доволно темно? Прецизен одговор на ова прашање е корисен за споредување на местата за набљудување и, уште поважно, за одредување дали локацијата е доволно темна за да ви овозможи да ги турнете очите, телескопот или камерата до нивните теоретски граници. Исто така, потребни ви се точни ...