Илон Маск објави дека се повлекува од Канцеларијата за владина ефикасност (DOGE), еден од најамбициозните проекти на американскиот претседател Доналд Трамп, кој имаше за цел да ја намали бирократијата и владините трошоци. Во порака објавена на Платформа X, Маск му се заблагодари на Трамп за можноста и рече дека „мисијата на DOGE ќе стане посилна како што станува начин на живот низ целата влада“.
Маск: Ја напуштам администрацијата на Трамп
И додека Маск се повлекува од DOGE, има сè повеќе докази за сериозна дисфункција во рамките на организацијата основана од Трамп, вклучително и извештаи од прва рака.
Еден таков доаѓа од Сахил Лавингија, основач на платформата „Gumroad“. Тој се приклучи на DOGE во март 2025 година како волонтерски софтверски инженер и беше дел од тимот на DOGE во Министерството за ветерани (VA), една од најголемите федерални институции.
За време на ангажманот, кој траеше 55 дена, тој водел дневник во кој ден по ден запишувал сè што доживеал, од првите ентузијастички обиди до конечното разочарување и исклучување.
Како беше претставен DOGE и што всушност претставуваше
DOGE беше создаден како реорганизација на Трамп на Дигиталната служба на САД (USDS), основана под Обама. Со извршна наредба во јануари 2025 година, на DOGE му беше даден мандат да ги намали договорите, да заштеди пари и да ја забрза дигитализацијата, а Маск стана лицето на програмата.
Во пракса, како што сведочи Лавингија, DOGE беше фрагментиран, без јасна хиерархија и без вистинска моќ. Инженерите немаа пристап до основни алатки, работеа на стари лаптопи и се бореа со бирократијата. Иако заштедите беа реални во некои случаи, како што е тоа што VA повеќе не плаќаше 380.000 долари месечно за одржување на веб-страницата бидејќи внатрешен инженер ја презеде работата, повеќето реформи останаа, според Лавингија, на ниво на прототип или политички ПР.
Технички решенија и бирократски ѕидови
Toj го опишуваше својот ангажман ден по ден, од првиот до последниот ден. Вака ги опиша самите почетоци.
„Го оставив полето „вработен/работник по договор/волонтер“ празно на формуларот бидејќи не знаев што точно сум“, пишува тој. Неговата титула беше „виш советник на раководителот на кабинетот на министерот“, а неговата плата беше нула долари.
Неговата прва задача беше анализа на десетици илјади договори, што дотогаш се правеше рачно во Министерството за внатрешни работи. Тој предложи скрипта што користи вештачка интелигенција за да ги означи потенцијално непотребните договори и да ги олесни прегледот. Тој исто така создаде алатка за визуелизација на организациската структура на министерството со речиси половина милион вработени.
Но, тој брзо наиде на правилата за намалување на бројот на вработени (RIF), кои беа, како што вели тој, „брутално детерминистички“: прво, се отстрануваат нови вработени, потоа оние без статус и дури на крајот се разгледуваат перформансите. „За разлика од приватниот сектор, каде што се отпуштаат вишок менаџери и лоши работници, државата ги отпушта оние што се на последно место, без оглед на перформансите“, напиша тој.
Од почетен ентузијазам до реалност
Лавингија на почетокот беше ентузијастичен, сакајќи да го модернизира системот, да го подобри корисничкото искуство на вработените и да ги намали трошоците преку софтверски решенија. Но, работејќи во рамките на системот, тој брзо сфати колку е тешко да се направат вистински промени. Владата немаше централизиран пристап кон развојот на софтвер, а поради безбедносни ограничувања, не можеше да инсталира ниту основни алатки. Сепак, тој успеа да се договори да добие помоќен компјутер и продолжи да работи на подобрувања.
„DOGE повеќе личеше на волонтери на „McKinsey“ вградени во агенции отколку на револуционерната сила што ја замислував“, напиша тој. Со ова, тој мислеше дека членовите на DOGE се повеќе советници без вистински овластувања отколку агенти на промени.
Елон Маск беше на врвот, Стивен Дејвис го управуваше од Белата куќа, додека сите други членови на DOGE беа распределени низ агенциите без јасна меѓусебна координација, тврди Лавингија.
Во исто време, вели тој, „јавноста ги следеше извештаите за масовни отпуштања што изгледаа сурови, а многумина мислеа дека DOGE е одговорен“. „Всушност, DOGE немаше вистински авторитет. Вистинските одлуки ги донесуваа раководителите на агенциите назначени од претседателот Трамп, и тие мудро му дозволија на DOGE да биде дежурен виновник за непопуларните потези“, пишува тој.
Крајот во DOGE
На единствениот состанок на DOGE заедно, тој го праша Маск дали може да го отвори кодот на кој работеше. Маск се согласи, па Лавингија продолжи да го развива VAGPT, интерна верзија на ChatGPT за Министерството за ветерани. Тој го редизајнираше, го направи прилагодлив на мобилни уреди и договори да го отвори кодот за јавноста.
Откако го спомена своето учество во DOGE во интервју за Fast Company, неговиот пристап беше одземен без предупредување. „Моите денови на DOGE завршија“, напиша тој.
За 55 дена, вели тој, успеал да развие алатка за анализа на договори со вештачка интелигенција, да создаде интерактивен организациски преглед за да ги олесни отпуштањата, да го модернизира VAGPT, да создаде демо за четбот со вештачка интелигенција за VA.gov и, според инженерите на VA, да го забрза воведувањето на вештачката интелигенција за најмалку една година.
Разочарување наместо реформа
„Научив многу и напишав код за федералната влада. За тоа сум благодарен. Но, исто така сум и разочаран. Не сум постигнал никаков напредок во подобрувањето на корисничкото искуство за ветераните при аплицирање за надоместоци за инвалидитет или во забрзувањето на обработката на тие барања. Изградив неколку прототипови, но никогаш не ми беше одобрено да ги ставам во вистинска употреба“, заклучува тој.
Неговиот дневник останува најдеталниот јавен извештај досега за DOGE, проект кој звучеше амбициозно на хартија, но во пракса се покажа фрагментиран, без вистински овластувања и ограничено влијание во рамките на системот.