Германците бараат канцелар кој ќе направи чудо

Лидерот на германскиот демохристијански блок (ЦДУ-ЦСУ) и веројатно иден канцелар на Германија, Фридрих Мерц, му порача на канцеларот во заминување на Социјалдемократската партија (СПД) Олаф Шолц во последниот ТВ-дуел пред неделните избори за новиот Бундестаг дека ќе му треба чудо за да постигне победа.

„Имаме релативно стабилни, јасни резултати од анкетите и ќе мора да се случи вистинско чудо за нешто да го намали јазот меѓу нас“, му рече Мерц за Шолц за време на ТВ-емисија, објави „Блумберг“, додавајќи дека конзервативниот лидер апелира до гласачите да му дадат силен мандат што може да го отвори патот за вистинска промена на политиката во најголемата европска економија.

И покрај тоа што според сите последни анкети, СПД на Шолц има половина од поддршката од ЦДУ-ЦСУ, Шолц го обвини Мерц дека е премногу самоуверен и дека „не смета на чудо, туку на демократско гласање што ќе испадне поинаку отколку што веќе претпоставувате“.

„Ако сакате да бидете сигурни дека Германија ќе оди напред, подобро би било да гласате за СПД, а не за некој кој веќе пред пет месеци одлучил како ќе се одвиваат работите“, рече канцеларот, обраќајќи им се на гледачите додека гледа директно во камерата.

Последните анкети од различни институти покажуваат дека ЦДУ-ЦСУ на Мерц ужива поддршка од околу 30 отсто од гласачите, потоа десничарската Алтернатива за Германија (АфД) со околу 20 отсто, потоа СПД со околу 16 отсто и Зелените со околу 13 отсто. Сепак, клучот на постизборните калкулации за формирање на нова влада ќе биде дали во Бундестагот ќе влезат три партии чија популарност, според различни анкети, е блиску до изборниот праг од пет проценти. Тоа се Левицата, левичарската алијанса Сахра Вагенкнехт (БСВ) и либералите (ФДП), кои беа во владата на Шолц со Зелените.

Бундестаг/Извор:Depositphotos

Околу 13 отсто од гласачите се уште се неопределени за кого ќе гласаат, а дополнителни 18 отсто немаат намера или не се сигурни дали ќе гласаат, покажува истражувањето на јавниот радиодифузен сервис АРД објавено минатата недела.

Што ги мачи Германците?

Иако Мерц е во право дека, според анкетите, на Шолц му треба чудо за да победи на изборите и да го избегне најлошиот резултат на СПД од Втората светска војна, исто така е точно дека на Мерц ќе му треба чудо за да ги исполни очекувањата на германските граѓани и економијата.

И покрај фактот дека прашањето за нерегуларната миграција доминираше во тримесечната изборна кампања, тоа е само едно од петте клучни прашања што ги засегаат Германците, како што е откриено во неговото истражување на институтот за испитување на јавното мислење „Галуп“.

Германците очекуваат новата канцеларка да го стимулира економскиот раст за да го подобри животниот стандард, со кој сега се понезадоволни од кога било од светската економска криза во 2008 година. Очекуваат и да го реши проблемот со недостигот од евтини станови, а потоа да ја врати довербата на граѓаните во јавните институции, како армијата и правосудниот систем, како и довербата во самата влада, која е на најниско ниво во последната деценија. Новиот канцелар, исто така, се очекува да ја врати довербата на другите во Германија, како и да ги зајакне сојузите во Европа.

Од друга страна, претставниците на германската Федерална стопанска комора, која ја обединува индустријата, посочуваат дека од новата влада очекуваат пониски даноци, помали трошоци за енергија, повеќе финансиски стимулации за инвестиции, замрзнување на социјалните трошоци, пофлексибилни закони за работни односи и намалување на прекумерната бирократија.

Сè се врти околу АфД и мигрантите

И покрај голем број други прашања, миграциската политика беше во центарот на оваа кампања, која делумно беше предизвикана од фактот што се случија неколку напади во кои сторителите беа претежно илегални мигранти кои чекаа да бидат депортирани.

По еден од нападите, Мерц предложи усвојување на две резолуции во Бундестагот, во кои се бара драстично заострување на политиката за азил и воведување строги прописи за мигрантите со цел да се зголеми внатрешната безбедност во Германија.

Фридрих Мерц/Извор: Depositphotos 

Ова доведе до нов конфликт меѓу левичарските партии и конзервативците, бидејќи овојпат на Мерц не му беше грижа дали овие резолуции ќе бидат донесени благодарение на гласовите на АфД, која умерените централни партии ја сметаат за неприфатлив партнер поради нејзиниот десничарски екстремизам.

На крајот, Мерц, со поддршка на АфД, либералите и некои независни пратеници, успеа да протурка една резолуција во Бундестагот, но не и втората, посеопфатна бидејќи некои од полибералните пратеници од неговата партија не гласаа за неа.

Во последниот ТВ-дуел пред изборите, Мерц предупреди дека земјата може „конечно да западне во десничарски популизам“ доколку мејнстрим партиите не успеат да ја решат загриженоста на гласачите за нерегуларната миграција и да ја поправат болната германска економија.

„И јас стојам овде за да го избегнам токму тоа“, рече тој. „Ќе потпишам коалициски договор само ако вклучува пресврт по прашањето на миграцијата и економски пресврт“.

Дискредитација на Мерц од страна на Шолц

Кон крајот на последната дебата, Шолц повторно изрази сомневање дека Мерц ќе коалицира со АфД по изборите, што го поттикна Мерц да вети дека нема да го стори тоа.

„Сакам стабилно мнозинство во германскиот Бундестаг за новата влада, а тоа нема да се случи во соработка со АфД, ниту директно, ниту индиректно“, рече Мерц, завршувајќи со убедливо „не“.

Ова е само уште еден во низата бројни обиди на канцеларот на овој начин да го дискредитира Мерц во последните недели од кампањата, иако кандидатот на демохристијанската партија во последните денови безброј пати јавно изјави дека нема намера директно или индиректно да соработува со АфД по изборите.

Олаф Шолц/Извор: Depositphotos

„Владејачките социјалдемократи, кои очигледно немаат шанси да ја одбранат својата победа од 2021 година, продолжуваат да сеат сомнеж. Во последните неколку метри од трката, нивната изборна кампања стана монотематична, целосно насочена против Мерц“, посочува коментаторот на веб-страницата на чешката радиодифузија, Роберт Шустер, додавајќи дека СПД го прави тоа знаејќи добро дека следната влада најверојатно ќе преговара со него. „Однадвор ова може да изгледа кратковидно, но од перспектива на давеник кој се фаќа за сламки, тоа е донекаде разбирливо“.

Ова инсистирање на Шолц се толкува и како тактика да ги убеди неопределените гласачи да изберат меѓу него и „непредвидливиот“ Мерц. Сепак, како што објави „Блумберг“, тоа доведе до ситуација во која водителот на јавниот радиодифузен сервис АРД во претходната дебата ги праша дали можат да замислат да бидат во иста влада по изборите, на што Мерц одговори дека тоа е „нешто што и двајцата го гледаме како неверојатно“.

„Јас го гледам тоа на ист начин, каде што е во право, тој е во право“, додаде Шолц тогаш. „Сакам да останам канцелар, тој сака да стане, а гласачите ќе одлучат“.

Доколку Мерц добие шанса да формира влада и Шолц се пензионира, има неколку политичари во СПД кои би можеле да преземат клучни улоги во евентуалната коалициска влада на ЦДУ-ЦСУ и СПД. Меѓу нив е долгогодишниот најпопуларен германски политичар и актуелен министер за одбрана Борис Писториус, потоа еден од лидерите на СПД Ларс Клингбејл, но и блискиот соработник на Шолц, Ролф Муцених, кој беше шеф на парламентарната група на партијата во распуштениот Бундестаг.

Гласачите ја губат вербата во политичарите

Енергетската криза предизвикана од крајот на германското потпирање на евтин руски гас, во комбинација со долго запоставените проблеми како што се стареењето на инфраструктурата и прекумерната бирократија, придонесоа во голем дел земјата да биде во блага рецесија две последователни години.

Сепак, кој и да е во новата германска влада ќе има неблагодарна задача - не само да ја извлече Германија од економската и надворешнополитичката криза, туку и да ги убеди гласачите дека германските политичари се способни да направат промени и да ја вратат земјата на патот на успехот.

Берлин/Фото: Krisztian Bocsi - Bloomberg

„Се повеќе луѓе губат верба во способноста на политиката да работи“, изјави за „Блумберг“ Харалд Крист, бизнисмен кој ја напушти СПД во 2019 година по повеќе од 30 години членство, а потоа минатата година ги напушти либералите, кои се сметаат за заштитници на средниот и големиот капитал. „Ова е повик за будење за етаблираните партии да почнат да размислуваат и да дејствуваат на нови начини“.

Водечката политичка класа во Германија не само што мора да докаже дека може да ја врати Германија на патот на успехот, туку и да ги смири стравовите на гласачите кои се уморни од економските проблеми, кои се повеќе веруваат во десничарската АфД дека мигрантите се главниот проблем на германското општество. Оваа партија, која германската служба за државна безбедност ја сомничи за десничарски екстремизам, се залага за затворање на границите на Германија, укинување на сите социјални бенефиции за барателите на азил и масовно депортирање на нерегуларните мигранти и оние редовни мигранти кои извршиле кривично дело.

Покрај тоа, водечките фигури на АфД често ги релативизираат нацистичките злосторства, а еден од лидерите на АфД и кандидатка за канцелар Алис Вајдел неодамна го нарече Адолф Хитлер „комунист“ во дискусијата со Илон Маск на X.

Маск со месеци отворено ја поддржува АФД, прикажувајќи ја како „единствен спас за Германија“, а на оваа поддршка се придружи и американскиот потпретседател Џеј Д. Венс, кој на неодамнешната Минхенска безбедносна конференција отворено им порача на Германците дека „нема простор за огнени ѕидови“, со што индиректно го поддржа влезот на партијата во идната влада.

Германска криза на идентитетот

И покрај бројните анализи кои ја нагласуваат мигрантската политика и подемот на АфД како неодложни прашања во Германија, шпанскиот либерално-конзервативен дневен весник „Ла Вангардиа“ (La Vanguardia) во својот уреднички текст истакнува дека најзагрижувачкиот проблем на Германија во моментов е „кризата на идентитетот предизвикана од сознанието дека германското економско чудо е во застој“. Меѓу другото, столбот на германската економија, автомобилската индустрија, која сочинува шест отсто од бруто домашниот производ (БДП) и 870.000 директни работни места, се соочува со тешка битка против царините на Доналд Трамп и кинеската автомобилска индустрија.

„Оваа индустриска криза веројатно ќе биде потешко да се надмине отколку социјалната... Победникот на изборите мора да биде акутно свесен дека главниот приоритет мора да биде да даде моментум и да ја врати довербата на земјата - во Европа која е поизолирана од кога било досега“, пишува весникот, заклучувајќи дека на Германија и треба „вистински колективен поттик за да се врати во својата најдобра форма“.

Depositphotos

Некои набљудувачи, но и учесници во политичкиот живот, се сомневаат дека лидерите на водечките централно-десничарски и левичарски партии се на висина на задачата, што изгледа како последна шанса да се свртат работите за АфД, како еден вид антиестаблишмент партија, да не стане најсилната политичка сила во следниот изборен циклус.

„Не сум убеден дека сите центристички политичари навистина ја препознаа сериозноста на ситуацијата“, изјави за „Блумберг“ Мајкл Рот (54), социјалдемократ кој ќе ја напушти политиката со изборите, поради мешавина на фрустрации и здравствени проблеми предизвикани од „прегорување“. „Идната влада ќе има многу посебна одговорност да донесе промени“.

Рот, кој беше на чело на Комисијата за надворешна политика на Бундестагот, вели дека одвнатре ги доживеал границите на германскиот политички систем заснован на макотрпното градење консензус. Од 1950-тите, владата на Шолц беше првата со повеќе од две партии, а по три години идеолошки расправии и лични суети, пропадна во борба за буџетот и партиските интереси и позиции.

„Ако демократските партии не можат да соработуваат разумно и во дух на доверба четири години, тогаш ова е златна можност за национал-популистите“, рече Рот.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар