Израелските воздушни напади нанесоа критична штета на клучниот ирански нуклеарен објект за време на нападите викендов, според информациите од надзорното тело за атомска енергија на Обединетите нации, веројатно уназадувајќи го со месеци циклусот за ураниумско гориво во Исламската Република.
Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) објави дека повеќекратните израелски напади врз иранскиот објект за конверзија на ураниум во Исфахан, 400 километри јужно од Техеран, резултирале со сериозна штета.
Успешното уништување на Исфахан би било значајно бидејќи тоа е единствената локација за претворање на ураниумот во суровина што ја користат центрифугите, кои пак ги одделуваат изотопите на ураниум потребни за нуклеарна енергија или бомби.
МААЕ доцна во петокот објави дека Израел досега не успеал да го оштети иранскиот комплекс за збогатување Фордоу, кој е закопан околу 500 метри во планина. Слично на тоа, напорите за уништување на примарниот ирански објект за збогатување во Натанц се ограничени на површински структури, без откриени пробиви во силно утврдените подземни сали за збогатување.
Прочитај повеќе

Израел и Иран со меѓусебни бомбардирања трет ден по ред, без знаци на попуштање
Израел и Иран продолжија со интензивните меѓусебни бомбардирања на територии трет ден, без знаци на запирање, со што расте загриженоста за поширок конфликт.
15.06.2025

Волстрит се соочува со стрес-тест од Блискиот Исток
Во годината кога кризите доаѓаа во бранови, трговците од Лондон до Њујорк одлучија да го задржат здивот наместо масовно да бегаат.
14.06.2025

Израелски напади - убиени се врвни генерали на врховниот лидер на Иран
Израел ги уби највисоките ирански генерали во денешните напади пред зори, што може да се покаже како почеток на долготрајна војна.
13.06.2025

Израелскиот напад на Иран е клучен тест за статусот на доларот како прибежиште
Главната тема за разговор на пазарот оваа година, традиционалната улога на доларот како кризно засолниште, се соочува со клучен тест доколку ескалира нападот на Израел врз Иран.
13.06.2025
Дипломатите утре ќе се состанат во Виена на итна седница на управниот одбор на МААЕ. Се очекува да се разговара за тековните напори на Израел за уништување на нуклеарната инфраструктура на Иран, како и за прекинувањето на способноста на МААЕ да ги проверува залихите на ураниум во земјата, кои се готови за бомби.
Дури и без уништување на иранската способност за збогатување, кампањата на Израел постигна одреден успех по тридневните бомбардирања, сметаат експертите.
Без капацитетот на Исфахан за преработка на нови количини суров ураниум, способноста на Иран да произведува дополнителни количини збогатен производ би била замрзната. И додека Иран има доволно залихи од постоечки материјал, неговата способност за зголемување би била ограничена.
„Ако го прекинете тој дел од протокот, циклусот на горивото повеќе не работи“, рече Роберт Кели, американски нуклеарен инженер кој ги водеше инспекциите за МААЕ во Ирак и Либија. „Предниот дел од нивната програма умира.“
Конвертирањето на суров ураниум вклучува мешање на рудата со флуор, создавајќи високо корозивна суровина. За производствениот процес потребни се високо специјализирани машини. Доколку Иран нема резервна опрема на залиха, на Техеран може да му треба значително време за да го рестартира својот циклус за ураниумско гориво, рече Кели.
Ризикот за израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху е дека продолжувањето на воената кампања би можело да ги турне нуклеарните активности на Исламската Република подлабоко во подземјето, со што ќе се прекине пристапот на инспекторите поддржани од ОН и потенцијално ќе се зацврсти решителноста на Техеран. Иран одговори на нападите со тоа што од петокот навечер погоди израелски градови со стотици балистички ракети и беспилотни летала.
Израелските лидери ќе ги разгледаат извештаите за штетите во наредните денови и ќе одлучат дали да продолжат со нападите. Спроведувањето на кампањата со таргет на нуклеарната програма на Иран, што е долго ветување на Нетанјаху, уби и девет водечки научници чија експертиза беше клучна за нуклеарните амбиции на Иран.

„Очигледно сè уште нема целосна проценка“, рече Сузан Малони, потпретседателка на Институтот Брукингс со седиште во Вашингтон. Но, „комбинацијата од напади и убивањето на клучниот безбедносен и нуклеарен персонал ќе му отежни на Иран да ја реконструира програмата на нивото на кое беше пред овие напади“, рече таа.
Експертите велат дека воздушните напади ќе го отежнат следењето на атомските активности на Иран, со оглед на тоа што инспекторите на ОН веројатно долго време нема да добијат пристап до локациите. Нападот веројатно нема да ја запре нуклеарната програма на Техеран дури и ако нејзиниот напредок забави, рече Келси Девенпорт, директор за политика на неширење нуклеарно оружје во Здружението за контрола на вооружувањето.
„Постои реален ризик Иран да го пренасочи ураниумот, збогатен до нивоа блиски до нивото за оружје, на тајна локација или поради штетата МААЕ можеби нема да може да ги следи сите нуклеарни материјали на Иран“, рече Девенпорт.
„400 килограми високо збогатен ураниум на Иран би можеле да се сместат во три или четири лесно скриени цилиндри“, рече Кели, инженерот за нуклеарно оружје. Расте загриженоста дека Иран би можел да го користи материјалот како суровина за оружје доколку ги исполни заканите за откажување од Договорот на ОН за неширење нуклеарно оружје - клучна глобална иницијатива за спречување на ширењето на нуклеарно оружје - и со тоа да ги протера инспекторите.
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...