Бугарски Фактор: Шефот на Агенцијата за национална безбедност на Северна Македонија има лажен сертификат за TOEFL од Бугарија
Директорот на Агенцијата за национална безбедност (НСА) на Северна Македонија, Бојан Христовски, двапати полагал испит по англиски јазик TOEFL, а кодот на тест-центарот каде што го полагал испитот не се совпаѓал со оној на јазичното студиото „Јулија“ во Пловдив, како што тврди самиот, покажува истрагата на БИРН, објави бигарски Фактор.
По половина година правна битка со Антикорупциската комисија, преку две одбивања и две жалби, со судска одлука ДКСК (Државна комисија за спречување на корупција) му дозволи на БИРН пристап до досието што се води против директорот на Македонската тајна служба.
– Во присуство на двајца вработени во комисијата, разгледавме голем зелен фајл што содржеше документи собрани од антикорупциски службеници – од дипломи и решенија за назначување до апликации за признавање на испитот. Некои од нив, како што е сертификатот за јазик, беа копии од оригиналот со заштитени лични податоци. Сертификат полн со двосмислености На прв поглед, сертификатот за јазик на Христовски, кој предизвика сериозен политички хаос и јавен интерес, визуелно наликува на стандардни сертификати TOEFL што можат да се најдат на интернет. Сепак, неколку детали покренуваат сомнежи за неговата автентичност. Христовски тврди дека го полагал испитот преку јазичното студио „Јулија“ во Пловдив, но кодот на тест-центарот наведен на сертификатот укажува на друг град – Софија.
При преглед, забележавме дека кодот на центарот наведен на сертификатот е APCU 8007. Истиот код, според Упатствата на Администрацијата на Северна Македонија за верификација на меѓународни јазични сертификати од 2019 година, се однесува на тест-центарот на јазичното студио „Софија Лаб 1“, регистриран во Софија. Дополнително, во сертификатот на Христовски е наведено дека го полагал испитот преку програмата Фулбрајт во Бугарија. Образовниот советник на организацијата, Филип Љапов, потврди за БИРН дека комисијата спровела испити TOEFL, но никогаш немала контакт со студиото „Јулија“ во Пловдив. Понатаму, нивниот код на центарот бил TC 8007, што е различно од оној наведен на сертификатот на Христовски.
Според сертификатот што го прегледал БИРН, Христовски го полагал таканаречениот Специјален тест за домашно издание – испит што се полага од дома под строги услови. Сепак, во интервју за „360 степени“, тој тврдеше дека го полагал испитот во студиото „Јулија“ во Пловдив бидејќи тоа бил најбрзиот начин да се добие диплома, а во Бугарија имало еден бесплатен час. Христовски го полагал испитот двапати Христовски ги полагал трите дела од испитот – читање, слушање и пишување – на ист датум – 26 март 2022 година, а делот за говорење – пет дена порано, на 19 март. Според правилата на ETS, испитот трае околу два часа и сите делови мора да се полагаат во еден ден, без прекин. Во самиот документ пишува дека резултатите важат две години – до 26 март 2024 година. Христовски бил назначен за директор во октомври 2024 година, што е седум месеци по истекот на резултатите.
На двете страници од документот пишува дека станува збор за извештај испечатен од лицето кое го полагало тестот, со забелешка дека компанијата ETS не може да гарантира дека документот не е манипулиран, а оставени се два телефонски броја за проверка на резултатите. Системот ETS нуди можност за официјално испраќање на резултатите од самата компанија до институциите, додека ETS ја гарантира нивната автентичност. Сепак, овие полиња се празни на сертификатот на Христовски. Христовски доби 75 поени – само еден над минималниот резултат потребен со закон за Националната безбедносна агенција. Конечно, во документот се вели дека резултатите постари од две години не можат да се потврдат или користат. Ова е исто така еден од аргументите зошто обвинителот Владимир Милошевски го затвори случајот.
Во објавата за затворање на прелиминарната истрага се наведува дека е побарана помош од бугарските власти, но не директно од ETS – единствената компанија што ги издава овие сертификати. ETS беше вклучен во други случаи, вклучително и против двајца директори кои се изјаснија за виновни, беа осудени, а еден ја изгуби својата позиција. Ограничувањето на периодот на важење наведено во сертификатот не значи дека ETS нема информации за тоа кога и како е направен тестот. Доказ за ова е тоа што според правилата на ETS, компанијата може да открие податоци на трети страни во случај на „правен процес“, како што се барања од владини органи, страни во тужби или според судска наредба.
